ЗДРАВЈЕ – дефиниција

Светската здравствена организација го дефинира здравјето како „комплетна состојба на физичка, ментална и социјална благосостојба, а не само отсуство на болест или слабост“.

Тоа е затоа што доброто здравје е предуслов за уживање и учество во многу основни аспекти од животот, вклучувајќи го образованието, работата и општеството.

Здравјето зависи од широк спектар на фактори, од кои повеќето се надвор од здравствениот сектор. Социјалните, економските и еколошките фактори се главните надворешни детерминанти на здравјето.

Лицата со попреченост кои доживуваат несразмерно високи стапки на сиромаштија честопати се соочуваат со услови кои негативно влијаат на нивното здравје, вклучително и недостаток на пристап до образование, санитарни услови за живеење, чиста вода и безбедност на храна, меѓу другото. На индивидуално ниво, фактори како што се возраста, полот, наследните фактори и изборот на начин на живот се важни.

Се проценува дека над 1 милијарда луѓе живеат со некоја форма на попреченост. Ова одговара на околу 15% од светската популација, при што до 190 милиони (3,8%) луѓе на возраст од 15 години и постари имаат значителни тешкотии во функционирањето, честопати бараат здравствени услуги.

Бројот на лица кои живеат со попреченост се зголемува, делумно поради стареењето на населението и зголемувањето на хроничните здравствени состојби.

Клип арт слика на која е прикажана група на лица со различни попречености

Попреченоста може да биде исклучително разновидна.

Додека некои здравствени состојби поврзани со попреченост резултираат со лошо здравје и големи потреби за здравствена заштита, други не.

Лицата со попреченост ги имаат истите здравствени потреби како и секој друг, вклучувајќи имунизација, скрининг, сексуално и репродуктивно здравје и сите други аспекти на редовна здравствена заштита.

Тие, исто така, може да имаат дополнителни или посложени здравствени потреби, поради одредено оштетување или како последицита на оштетувањето.

Лицата со попреченост може да се соочат со посебни бариери при пристапот до потребната здравствена заштита. Не помалку од нив е зголемената веројатност за живеење во ситуација на сиромаштија и социјална исклученост, што ја зголемува и веројатноста за лошо здравје и веројатноста за соочување со бариери за пристап до здравствена заштита.

Членот 25 од Конвенцијата на ОН за правата на лицата со попреченост го зајакнува правото на лицата со попреченост со цел да им се овозможи највисок стандард на здравствена заштита, без дискриминација. Сепак, реалноста е дека неколку земји обезбедуваат соодветни квалитетни услуги за лицата со попреченост.

Лицата со попреченост претставуваат хетерогена група.

Прашањата за статусот на лицата со попреченост во општеството, нивната инклузија во заедницата и степенот на уживање на нивните основни човекови права може значително да варираат во зависност од видот на попреченост, средината, културата, традициите, родовиот и социо-економскиот статус. Овие разлики и повеќедимензионални искуства на лицата со попреченост мора да се земат предвид кога се формираат официјални ставови и насоки.

Важно е службите за здравствена и социјална заштита да обезбедат соодветна и одговорна грижа за сите корисници на услугите. Во текот на својот живот, некои луѓе ќе имаат редовна интеракција со здравствените и социјалните служби. Тие може да имаат попреченост или продолжено заболување, или поради претходно постоечка состојба може да бидат поподложни на други болести.